VİYANA - SNmedia.at/Devletin toplam borcunun ekonomik çıktıya oranı geçen yıl yüzde 3’ün üzerinde artarak yüzde 81,8’e yükseldi. İstatistik Avusturya Genel Müdürü Tobias Thomas, bu artışın temel sebeplerinin süregelen ekonomik kriz ve yüzde 9’luk kamu harcaması artışı olduğunu, buna karşılık gelirlerin sadece yüzde 5 oranında arttığını belirtti.
Kişi Başına Düşen Borç 42 Bin Avroyu Aştı
Thomas’ın açıklamasına göre kişi başına düşen kamu borcu 42 bin 849 avroya yükseldi. Borcun büyük kısmı federal hükümet kaynaklı olurken, eyalet ve belediyelerin açıklarında da artış görüldü. Viyana dışındaki eyaletler toplam borcun yüzde 5,8’ini, Viyana dahil belediyeler ise yüzde 4,9’unu oluşturdu.
Belediye Açıklarında Viyana Öne Çıkıyor
Eyaletlerin bütçe açığı 2 milyar avroya, belediyelerin açığı ise 2,6 milyar avroya ulaştı. İstatistik Avusturya yetkilisi Kerstin Gruber’e göre, Viyana’daki yoğun okul, anaokulu ve metro yatırımları diğer belediyelerden ayrışmasına neden oldu. 2024’te diğer belediyeler bütçe durumlarını iyileştirmeyi başardı, ancak Viyana yaklaşık 400 milyon avro daha açık verdi.
Borç Yükü Eyaletlere Göre Değişiyor
Toplam borcun yüzde 13’ü eyaletler ve belediyelere ait. Kişi başına düşen borç özellikle Karintiya, Steiermark ve Aşağı Avusturya’da yüksek seviyede. Yukarı Avusturya ve Tirol ise borç seviyesinin en düşük olduğu bölgeler arasında yer alıyor.
Artan Harcamalar ve Enflasyon Bütçeyi Zorluyor
Kamu harcamalarındaki artışın ana nedenleri arasında enflasyon kaynaklı maaş zamları, emeklilik düzenlemeleri ve sosyal yardımlardaki artışlar bulunuyor. Gruber’e göre, ailelere yönelik yardımlar ve enerji maliyetini düşürmeye yönelik uygulamalar da bütçeyi etkileyen faktörler arasında. Ayrıca faiz giderleri 2023’e göre 1,6 milyar avro artarak 7 milyar avroyu aştı.
Vergi Gelirleri Yavaşladı
2024 yılında vergi gelirlerinde ekonomik durgunluk nedeniyle sadece yüzde 4’lük bir artış yaşandı. Üretim ve ithalat vergilerindeki artış ise önceki yıllara göre daha sınırlı kaldı ve yüzde 3 civarında gerçekleşti.
Avusturya AB’de En Borçlu Ülkeler Arasında
Avusturya, Avrupa Birliği içinde en yüksek borç oranına sahip ilk 10 ülke arasında yer alıyor. İstatistik Avusturya’nın karşılaştırmasına göre, yalnızca Finlandiya hariç tutulursa, açık oranı Avusturya ile aynı veya daha yüksek olan ülkelerde AB’nin açık prosedürü uygulanıyor. Bu ülkeler arasında İtalya, Fransa ve Polonya da bulunuyor.
WIFO Açıklaması: Açık Prosedürü Kaçınılmaz
WIFO Başkanı Felbermayr, verileri “şok edici” olarak nitelendirerek 2025 yılında da bir düzelme beklenmediğini ve AB açık prosedürünün kaçınılmaz hale geldiğini söyledi. WIFO ve IHS, bu yılın bahar tahminlerinde bütçe açığının yüzde 3,2 ile 3,3 arasında olacağını öngörüyor.
Uzmanlardan Reform Çağrısı
Felbermayr, hükümetin tüm kurumlarının yapısal bir yeniden yapılanma için “ciddi ve iddialı planlar” sunması gerektiğini savundu. Federal sistemin gözden geçirilmesi, eyalet ve belediyelere daha fazla vergi yetkisi verilmesi ve görev-finansman sorumluluklarının netleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Maliye Bakanı: Durum Ciddi ve Ortak Çaba Gerekli
Maliye Bakanı Markus Marterbauer, Devlet Sekreteri Barbara Eibinger-Miedl ve Deregülasyon Devlet Sekreteri Sepp Schellhorn, kamu maliyesinin toparlanması için ülke çapında ortak bir çaba gerektiğini belirtti. Marterbauer, “Durum ciddi. Açığı azaltmak için elimizden geleni adım adım yapacağız” dedi.
Eyaletler Ek Katkıyı Reddetti
Eyalet yönetimleri ise bütçeye daha fazla katkı sağlamayı geçen hafta reddetti. Eyalet valileri, tasarruf yapacak kaynaklarının kalmadığını belirtti. Belediyeler Birliği Başkanı Johannes Pressl, belediyelerin mali durumunun zaten zor olduğunu vurguladı.
Tirol Açıklaması: Borcumuz En Düşük Seviyede
Tirol Valisi Anton Mattle, Tirol ve belediyelerinin Avusturya genelinde en düşük borç seviyesine sahip olduğunu söyledi. Mattle ayrıca AB açık prosedüründen olabildiğince uzak durulması gerektiğini ifade etti.
