Ülkeye yasal göçü azaltma planı kapsamında hükümet Aralık ayı başında, aile vizesi için şu anda 18.600 sterlin olan maaş eşiğini yükselteceğini açıklamıştı.
Ancak bu artışın çok yüksek olduğu ve aile bölünmesine yol açacağı yönünde eleştiriler ve hükümete karşı davalar açılabileceği uyarısı üzerine artışın kademeli olarak yapılacağı belirtildi.
İlk aşamada 29.000 sterline yükseltilecek eşik daha sonra hedef düzeye çıkarılacak.
Başbakan Rishi Sunak, insanların ailelerini Birleşik Krallık'a getirmek için yılda 38.700 sterlin kazanmalarını gerektiren uygulamanın 2025'in başlarında hayata geçirileceğini açıkladı.
Sunak, plan ilk duyurulduğunda yaptığı konuşmada ülkeye göçün "çok yüksek" olduğunu söylemişti.
Resmi rakamlar 2022 yılında İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık'a net göçün 745.000 ile rekor düzeyde olduğunu gösteriyor.
Yeni göçmenlik kuralları neler?
Birleşik Krallık'ta çalışmak isteyen çoğu kişi yine puana dayalı sistem (PBS) üzerinden vize başvurusunda bulunmak zorunda kalacak.
Ancak 2024 baharından itibaren daha yüksek maaşlı bir iş teklifine ihtiyaçları olacak.
Tier 2 (Çalışma) Vizesi olarak da bilinen mevcut sisteme göre, çalışmak için ülkeye gelenlerin minimum 26.200 sterlin kazanmaları gerekiyor.
Yeni kurallara göre bu rakam yaklaşık yüzde 50'lik artışla en az 38.700 sterline çıkarıldı.
Sağlık ve sosyal bakım gibi bazı işlerde bu eşik geçerli olmayacak. Ancak bakıcılık işi için gelen kişiler bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerini getiremeyecek.
Yeni aile vizesi kuralları neler?
Haziran 2023'e kadar bir yılda tahminen 70.000 kişi aile vizesiyle Birleşik Krallık'a geldi.
2024 baharından itibaren hükümet, bunun için gereken asgari gelir seviyesini yükseltecek.
Başlangıçta 38.700 sterlin olarak açıklanan bu rakam, şu anda uygulanan rakam olan 18.600 sterlinin iki katından fazla bir artışa işaret ediyor.
Ancak, yeni kuralların aile bölünmelerine yol açma riski taşıdığı yönündeki uyarıların ardından hükümet asgari tutarı 29,000 sterlin olarak değiştirdi.
Bu miktarın gelecekte kademeli olarak önce 34.500 sterline, ardından da 38.700 sterline yükseleceği belirtildi. Rishi Sunak, nihai hedefe "2025'in başlarında" ulaşılacağını söyledi.
İçişleri Bakanlığı ayrıca mevcut bir aile vizesini yenilemek isteyen herkesin yeni kazanç eşiğini karşılamak zorunda kalmadan bunu yapabileceğini doğruladı.
Puana dayalı sistem nasıl işliyor?
Başvuru sahiplerinin nitelikli çalışan vizesine hak kazanmak için 70 puana ihtiyacı var.
Minimum beceri seviyesinin üzerinde bir iş teklifi almak ve İngilizce konuşmak 50 puan kazandırıyor.
Kalan 20 puan ise daha yüksek bir maaş, işgücü açığı olan bir sektörde çalışmak veya ilgili alanda doktora yapmış olmak gibi kriterlerle elde edilebiliyor.
Nitelikli vize için standart ücret genellikle 719 ila 1.500 sterlin arasında.
Başvuru sahipleri ayrıca kaldıkları her yıl sağlık hizmetlerinden yararlanmak için ortalama 624 sterlin civarında ek ücret ödemek zorunda.
Bu miktar 2024 baharından itibaren yılda 1.035 sterline yükseltilecek.
'İşgücü açığı olan meslekler listesi' nedir?
"İşgücü açığı olan meslekler listesi" işverenlerin kilit sektörlerdeki boş pozisyonları doldurmalarına yardımcı olma amacı güdüyor.
Bu işlerde daha düşük bir maaş eşiği uygulanıyor, bu da başvuru sahiplerinin vize almak için yeterli puan kazanmasını kolaylaştırıyor.
Mevcut liste şu sektörleri içeriyor:
- sağlık ve eğitim alanındaki işler
- bakım çalışanları
- grafi̇k tasarımcılar
- inşaat işçileri̇
- veterinerler
İşverenler bu pozisyonları doldurmak için yabancı işçilere "ortalama ücretin" yüzde 80'ini ödeyebilir.
Bu uygulama 2024 baharından itibaren kaldırılacak; hükümet ayrıca listelenen mesleklerin sayısını azaltacak.
Birleşik Krallık'a kaç göçmen geliyor?
Haziran 2023'te sona eren bir yılda, 1 milyon 180 bin kişi en az bir yıl kalma umuduyla Birleşik Krallık'a geldi ve tahminen 508.000 kişi ülkeden ayrıldı.
Bu da net göçün -gelen ve giden insan sayısı arasındaki farkın- 672.000 olduğu anlamına geliyor.
2022 yılında net göç 745.000 ile rekor seviyeye ulaştı.
Bu 1 milyon 180.000 kişinin 968 bini AB dışından geldi.
Ulusal İstatistik Ofisi'ne (ONS) göre bunların %39'u eğitim, %33'ü çalışma ve %9'u insani nedenlerle giriş yaptı.
AB vatandaşı olmayan ilk beş sırada şu ülke vatandaşları yer aldı:
- Hindistan – 253.000
- Nijerya – 141.000
- Çin – 89.000
- Pakistan – 55.00
- Ukrayna – 35.000
Öğrenci vizesi için kurallar neler?
Eylül 2023'ün sonuna kadar olan 12 aylık dönemde hükümet 486 bin öğrenci vizesi verdi.
Bunların yarısı Hindistan ve Çin vatandaşlarına verilirken, öğrenci vizesi için en popüler diğer ülkeler Nijerya, Pakistan ve ABD oldu.
Lisansüstü eğitim alanlar aynı zamanda bakmakla yükümlü oldukları kişiler için de vize başvurusunda bulunabiliyorlardı: karı, koca, veya evli olmayan partner ve 18 yaşından küçük çocuklar bu yolla ülkeye getirilebiliyordu.
Eylül 2023'te sona eren yılda, bakmakla yükümlü olunan kişilere 152.980 vize verildi.
Ancak Ocak 2024'ten itibaren, uluslararası lisansüstü öğrencileri, eğitimleri bir araştırma programı olarak belirlenmediği sürece bakmakla yükümlü oldukları kişileri getiremeyecekler.
Halihazırda derecelerini tamamlamış olan öğrenciler, lisansüstü vizesi kapsamında çalışmak üzere Birleşik Krallık'ta iki yıl, doktora derecesine sahip olanlar ise üç yıl kalabiliyor.
Eylül 2023 sonuna kadar olan yılda, bakmakla yükümlü olunan kişiler hariç olmak üzere 104.501 vize verildi.
Mevsimlik işçiler
Meyve toplayıcıları ve kümes hayvanları sektöründe çalışan geçici işçiler mevsimlik işçi vizesi kapsamında.
2023 ve 2024 yılları için 45.000 ila 55.000 arasında mevsimlik işçi vizesine ek olarak kümes hayvanları işçileri için 2.000 vize daha verildi.
Bunun için başvuru ücreti 298 sterlin.
Bu işçilere en az asgari ücret düzeyinde ödeme yapılması gerekiyor.
Brexit sonrası göç nasıl değişti?
Brexit'ten önce, AB ve Birleşik Krallık vatandaşları vizeye ihtiyaç duymadan herhangi bir AB ülkesinde yaşama, çalışma veya eğitim alma özgürlüğüne sahipti.
Ancak bu serbest dolaşım 1 Ocak 2021'de Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılmasıyla sona erdi.
Haziran 2023'e kadarki 12 aylık dönemde net AB göçü -86.000 olarak gerçekleşti; yani Birleşik Krallık'tan ayrılan AB vatandaşlarının sayısı gelenden daha fazla oldu.
AB vatandaşı olmayanların net göçü (gelenler ile gidenler arasındaki fark) ise 768.000 oldu.
İngiliz vatandaşlarının net göçü ise -10.000 oldu; yani geri dönenlerden daha fazla İngiliz Birleşik Krallık'tan ayrıldı.