Irak’ın PKK’yı “yasaklı bir örgüt” olarak tanıması ve Türkiye ile ortak önlemler konusunda uzlaşması Ankara tarafından olumlu gelişmeler olarak kaydedildi.
İki ülke, PKK konusundaki çalışmalarını, kurmaya karar verdikleri Ortak Daimi Komite aracılığıyla devam ettirecek.
PKK'yla ilgili kararı sonrası Irak'ın, örgütün ülke topraklarındaki varlığının sonlandırılması, her türlü faaliyetinin engellenmesi, finans ve propaganda amaçlı eylemlerinin önlenmesi gibi adımları atması gerekecek.
Bu kararın sadece Irak’ın federal hükümeti açısından değil Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) açısından da geçerli olduğuna, özellikle Süleymaniye’de kontrolü elinde bulunduran Talabani yönetimi açısından da bağlayıcı olduğuna dikkat çekiliyor.
Ankara’nın amacı Bağdat’la ilişkileri stratejik çerçeveye oturtmak ve PKK sorununu ortak önlemlerle çözmek. Ancak bunun sahada ne zaman somut sonuçlara dönüşeceği zaman içinde görülecek.
Türkiye ile Irak arasında Aralık ayında başlayan ve hız kesmeden devam eden güvenlik iş birliği diyaloğunun en önemli adımlarından biri olan dünkü güvenlik zirvesine iki ülkenin dışişleri ve savunma bakanlarıyla, istihbarat başkanları katılmıştı.
Zirvede alınan kararlar ortak açıklamayla kamuoyuna duyuruldu.
7 maddelik ortak açıklamanın en önemli unsuru PKK’nın Irak’ta varlığı ve faaliyetlerine karşı ortak duruşun ifade edildiği madde oldu. Bu maddede, PKK’nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiği ve bu örgütün Irak topraklarında varlık göstermesinin, Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiği kayda geçirildi.
Türkiye, çok uzun süredir Irak Anayasası'nın 7. maddesinin “Irak hükümetini komşu ülkelere tehdit oluşturacak terör örgütlerini topraklarında barındırmamakla yükümlü kıldığını” hatırlatıyor ve Bağdat’tan buna ilişkin idari ve siyasi adımları atmasını bekliyordu.
Ortak açıklamada, bu konuda atılan adım, “Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşılamıştır” ifadeleriyle kamuoyuna duyuruldu.
Konsey’in aldığı karar, daha önce Irak makamları tarafından kamuoyuna duyurulmamıştı. Kararın ne zaman alındığı da bilinmiyor.
Ortak açıklamanın aynı maddesinde, “Taraflar, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etmişlerdir” bilgisi de yer aldı.
ABD, Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere’nin “terör örgütleri” listesinde yer alan PKK, 1980’lerden bu yana Kuzey Irak’ta konuşlu. Örgütün son yıllarda Süleymaniye ve Asos gibi daha güney bölgelere indiği ve etkisini yaymaya çalıştığı kaydediliyor.
Ortak mücadele vurgusu
Ankara’daki diplomatik kaynaklara göre, Aralık ayındaki toplantıda “ortak tehdit” olarak tanımlanan PKK’nın şimdi “yasaklı örgüt” olarak ifade edilmesi önemli bir ilerleme. Bunun bir ilk olması, Türkiye’nin PKK ile mücadelesi açısından da önemli bir dönüm noktası.
Ankara’nın dikkat çektiği bir diğer unsur, ortak açıklamada ilk kez Türkiye ve Irak’ın alınacak ortak önlemler konusunu istişare ettiklerinin yer alması. Ankara, bunu ortak mücadele konusunda Irak’ın son dönem verdiği olumlu sinyallerin devamı olarak görüyor.
Ankara, Bağdat’a PKK ile mücadele için Ortak Harekât Merkezi kurulması önerisinde bulunduğunu, Irak makamlarının buna olumlu baktığını açıklamıştı.
Ortak Daimi Komiteler kurulacak
Güvenlik zirvesinde alınan diğer önemli bir karar da "terörle mücadele" başta olmak üzere iş birliğinin, kurulacak Ortak Daimi Komiteler aracılığıyla ilerletilmesi oldu.
Buna göre, taraflar “terörle mücadele, ticaret, tarım, enerji, su, sağlık ve ulaştırma alanlarında” bu komiteleri kuracaklar.
Komitelerin, bakanlar seviyesinde yürütüleceği kaydediliyor.
Taraflar, kurulan diyaloğun bundan sonra da “sürekli ve kesintisiz” şekilde sürdürüleceğini de kayda geçirdi.
Erdoğan'ın ziyaretinde önemli anlaşmalar imzalanabilir
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önümüzdeki ay Irak’ı ziyaret etmesi bekleniyor. Ziyarette, iki ülke ilişkilerinin her alanında yeni bir aşamaya geçmesini sağlayacak anlaşmaların imzalanması öngörülüyor.
Ankara’daki diplomatik kaynaklar, üzerinde bir süredir çalışılan ziyarete ortak açıklamada Irak tarafının talebi üzerine yer verildiğini, bunun da Bağdat’ın Erdoğan ile Irak yönetimi arasında yapılacak temaslara verdiği önemi gösterdiğini belirtiyorlar.
Ortak açıklamada, “Taraflar, bu tarihi ziyaretin başarısı için tüm çabaların ortaya konacağını teyit etmiş ve ikili ilişkilerde bir sıçrama sağlamasını umduklarını kayda geçirmişlerdir” ifadesi yer aldı.
Erdoğan, Irak’a en son başbakan sıfatıyla 2012’de gitmişti.
Erdoğan'ın ziyareti sırasında, Türkiye-Irak ilişkilerinin çeşitli alanlarında yapısal çerçeveyi oluşturmak ve düzenli temas mekanizmaları tesis etmek amacıyla bir Mutabakat Zaptı imzalanması muhtemel.
Bağdat'taki güvenlik zirvesi sonrası yapılan açıklamada da şu ifadeler yer aldı:
“Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti, ilişkilere stratejik bir çerçeve oluşturulması anlayışıyla hazırlayacakları bu metin marifetiyle, iki ülke yetkililerinin eşgüdümlü şekilde, düzenli aralıklarla ve sonuç odaklı bir yaklaşımla çalışmak üzerinde mutabık kalmışlardır.”