Eurostat verilerine göre, 2023 yılında Avrupa Birliği (AB) genelinde hane halkı nihai tüketim harcamaları için fiyat seviyeleri büyük farklılıklar gösterdi. Danimarka, AB ortalamasının yüzde 143'ü ile en yüksek fiyat seviyesine sahipken, İrlanda yüzde 142 ve Lüksemburg yüzde 135 ile bu ülkeleri takip etti. Öte yandan, euro bazlı düşünüldüğünde Türkiye yüzde 42 ile en düşük fiyat seviyesine sahip ülke.
Eurostat tarafından açıklanan fiyat endeksleri (Price level indices - PLI), Avrupa'daki mal ve hizmetlerin maliyetlerini karşılaştırmayı mümkün kılıyor. Bu endeksler, bir ülkenin belirli ürün ve hizmetlerinin diğer ülkelere kıyasla ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösteriyor.
PLI'ler, ülkelerin mal ve hizmet fiyatlarını ölçerek, Avrupa veya diğer ülke gruplarına kıyasla bir ülkenin fiyat seviyesini ortaya koyuyor.
Avrupa'da aynı mal ve hizmetlerden oluşan belirli bir sepetin maliyetine baktığımızda, Danimarka'da bu sepet için 143 euro (5.116 Türk lirası), Lüksemburg'da 135 euro (4.830 Türk lirası), Türkiye'de ise 42 euro (1.500 Türk lirası) ödemeniz gerekiyor. Bununla beraber Lüksemburg'da asgari ücret 2.570 euro (91.570 Türk lirası) seviyelerindeyken bu rakam Türkiye'de 475.80 euro (17.002 Türk lirası). Danimarka'da ise bir asgari ücret uygulaması bulunmuyor.
AB fiyat düzeyi endeksleri, AB ortalamasını 100 olarak belirler. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100'den yüksekse, o ülke AB ortalamasına göre daha pahalıdır. Eğer endeks 100'den düşükse, ülke nispeten daha ucuzdur.
Alkol ve tütün Balkanlar'da daha ucuz
2023 yılında, AB'de ana tüketim malları ve hizmetleri grupları arasında en geniş fiyat farkı alkol ve tütün kategorisinde görüldü. İrlanda, bu kategoride yüzde 211'i ile en yüksek fiyatlara sahipken, Bulgaristan yüzde 66 ile en düşük fiyatlara sahip ülke oldu.
Eurostat, bu büyük fiyat farkının temel olarak ürünlerin vergilendirilmesindeki farklılıklardan kaynaklandığını belirtiyor.
Balkan ülkelerinde alkol ve tütün fiyatları genellikle daha düşükken, İskandinav ülkelerinde daha yüksek. İngiltere için mevcut en son rakam 2020 yılına ait olsa da, yüzde 165'lik oran, bu ürünlerin maliyetinin yüksek olduğunu gösteriyor. Almanya'da alkol ve tütün fiyatları AB ortalamasının biraz altında (yüzde 99) kalırken, Fransa'da bu fiyatlar AB ortalamasından yüzde 32 daha yüksek.
Avrupa'da restoran ve otel fiyatları, en düşük ve en yüksek fiyatlar arasında neredeyse üç kat farkla dikkat çekiyor.
Bulgaristan, restoran ve otel kategorisinde en düşük fiyatlara sahip ülke olarak AB ortalamasının yüzde 52'sinde kalırken, onu Romanya (yüzde 65) ve Macaristan (yüzde 72) izliyor. En yüksek fiyatlar ise Danimarka'da (yüzde 152) görülüyor ve bu ülkeyi Finlandiya (yüzde 129) ve İrlanda (yüzde 128) takip ediyor.
Avrupa'da giyim fiyatları, en ucuz ve en pahalı ülkeler arasında 1,6 kat farkla üçüncü en büyük fiyat değişimine sahip. İspanya (yüzde 81), Bulgaristan (yüzde 82) ve Macaristan (yüzde 88), en ucuz giyim fiyatlarına sahip ülkeler olarak öne çıkarken, Danimarka (yüzde 131), Çekya (yüzde 126) ve Estonya (yüzde 118) en pahalı ülkeler arasında yer alıyor.
Türkiye ise, AB ortalamasının yalnızca yüzde 30'u ile giyimde dikkat çekici bir şekilde farklılık gösteriyor.
