VİYANA - SNmedia.at/Ukrayna’nın bu hamlesiyle, Rus gazının Avrupa'ya giriş yaptığı en önemli hatlardan biri kapanmış oldu. Ancak Avrupa, önceki krizlere oranla bu duruma daha hazırlıklı görünüyor. Gaz stokları yüksek seviyelerde olmasa da enerji piyasasında bir panik havası yok. Yine de doğalgaz fiyatları üzerindeki baskının artması bekleniyor.
Alternatif Kaynakların Maliyeti Artıyor
Ukrayna-Rusya savaşının başlangıcından bu yana Rus gazına bağımlılığı devam eden Avusturya, Slovakya ve Macaristan gibi ülkeler, Ukrayna'nın bu kararından doğrudan etkilenebilir. Özellikle bu ülkeler için alternatif gaz kaynaklarının daha maliyetli olması bekleniyor. Avusturya, geçtiğimiz ay Gazprom ile olan anlaşmasını sonlandırırken, Macaristan doğalgazının büyük kısmını TürkAkım üzerinden sağlamaya devam ediyor.
Gaz Stokları Kritik Seviyede
Avrupa Gaz Altyapısı'ndan alınan verilere göre, Kasım 2024’te %95 olan AB doğalgaz stokları, 2025 başında %72’ye geriledi. Rezervlerdeki bu düşüş, geçtiğimiz yıllarda da görülse de bu yıl daha belirgin. Ana nedenler arasında soğuk hava koşulları ve artan enerji talebi yer alıyor. Ancak bu durum henüz alarm zilleri çalacak seviyede değil.
AB'nin Çeşitlendirme Stratejileri
AB Komisyonu, Rus gazına bağımlılığı azaltmak için dört ana alternatif rota üzerinde duruyor:
-
Almanya Üzerinden LNG ve Norveç Gazı
Almanya, LNG ithalat kapasitesini artırarak Norveç’ten gaz tedarik etmeye devam ediyor. Bu rotanın Avusturya, Çekya ve Slovakya’ya ek gaz aktarımı için uygun olduğu belirtiliyor. -
Polonya Üzerinden Norveç Gazı
Polonya-Slovakya bağlantısı, Orta Avrupa ve Ukrayna'ya doğalgaz ulaştırılmasını kolaylaştırabilir. Bu güzergâh, LNG ve Norveç gazı için stratejik bir rota olarak öne çıkıyor. -
İtalya Üzerinden Güney ve Orta Avrupa
İtalya’dan gelen gazın Avusturya ve Slovakya üzerinden kuzeye taşınmasıyla bölgesel enerji güvenliğinin artırılması planlanıyor. -
Balkan Rotası
Balkanlar üzerinden kuzeye doğru gaz akışı sağlanması, Türkiye'nin altyapısının bu süreçte önemli bir rol oynayabileceği anlamına geliyor.
TürkAkım'ın Rolü
Ukrayna’nın kararı, TürkAkım’ı Rus gazının Avrupa’ya taşındığı tek operasyonel hat haline getirdi. Türkiye’nin bu hattaki stratejik konumu, AB ülkeleri için önemli bir alternatif oluşturuyor. Ancak TürkAkım’ın AB’ye doğrudan gaz akışı sağlama kapasitesinin sınırlı olduğu ifade ediliyor. Türkiye, güvenilir altyapısı sayesinde Balkan rotasında önemli bir geçiş noktası olmaya devam ediyor.
ABD ve Diğer Alternatif Tedarikçiler
Rusya’dan gaz ithalatı son yıllarda büyük oranda azalırken, ABD’den LNG ithalatı üç katına çıkarak %50 seviyesine ulaştı. Norveç ve Katar da AB'nin gaz tedarikinde öne çıkan diğer ülkeler arasında yer alıyor. Bu gelişmeler, AB’nin enerji bağımsızlığı yolunda önemli adımlar attığını gösteriyor.
Avrupa'nın Enerji Geleceği
AB, Ukrayna üzerinden gelen gaz miktarını sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve alternatif boru hatlarıyla ikame edebilecek bir altyapıya sahip olduğunu belirtiyor. Ancak bu dönüşüm süreci, maliyetler ve siyasi baskılar nedeniyle kolay olmayacak. Avrupa’nın, enerji güvenliğini sağlamak ve piyasa dalgalanmalarını azaltmak için daha dayanıklı bir sistem kurması gerekiyor.
