VİYANA-SNmedia.at/Uluslararası insan hakları kuruluşları, Çin’e iade edilen Uygurların işkence ve hatta ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceğini belirtti. On yıldır Bangkok’taki göçmen gözaltı merkezinde tutulan Uygurların, bugün uçakla Çin’in Sincan bölgesine gönderildiği tahmin ediliyor.
Tayland, 2015’ten bu yana Çin’e Uygur Türklerini iade etmiyordu. Ancak son sınır dışı işlemi, uluslararası toplumda büyük tepki çekti.
İade Süreci Gizlilik İçinde Gerçekleştirildi
Tayland hükümeti, Uygurların sınır dışı edilme sürecini ABD ve Birleşmiş Milletler’den gelen tepkiler nedeniyle gizli bir şekilde yürüttü. Tayland medyasına göre, Bangkok’taki göçmen gözaltı merkezinin çevresi siyah brandalarla kapatıldı ve basının görüntü alması engellendi.
Daha sonra, China Southern Havayolları’na ait bir uçağın planlanmamış bir uçuş gerçekleştirerek Bangkok’tan Sincan’a hareket ettiği tespit edildi.
Tayland Yetkilileri Çin’den Güvence Aldıklarını Söyledi
Tayland Adalet Bakanlığı, düzenlediği basın toplantısında sınır dışı işleminin uluslararası hukuka uygun olduğunu savundu. Tayland Savunma Bakanlığı yetkilileri ise Reuters’a verdikleri demeçte, Çin’in iadeler sonrası kötü muamelede bulunmayacağına dair güvence verdiğini açıkladı.
Öte yandan, Çin hükümeti Tayland’dan 40 Çinli düzensiz göçmenin alındığını duyurdu ancak bu kişilerin Uygur olup olmadığına dair herhangi bir bilgi paylaşmadı. Çin devlet medyasında çıkan haberlerde, bu grubun "suç örgütleri tarafından kandırılan kişiler" olduğu iddia edildi.
Son 10 Yıldır Gözaltında Tutuluyorlardı
İade edilen grubun, 2014 yılında Çin’den kaçarken Tayland sınırında yakalanan 300 Uygur Türkünden geriye kalan kişiler olduğu düşünülüyor. Bu grubun büyük bir kısmı, 2015 yılında Çin’e gönderilmişti.
Tayland’daki muhalif milletvekili Kannavee Suebsang, Uygurların sınır dışı edilmesine tepki göstererek, “Onlar 10 yıldır gözaltında tutuluyor. İnsan haklarını uzun süredir ihlal ediyoruz” dedi.
Gözaltında tutulan Uygurların aşırı kalabalık ve hijyenik olmayan koşullarda yaşamak zorunda kaldığı, yıllar içinde beş kişinin bu merkezlerde hayatını kaybettiği bildirildi.
İnsan Hakları Örgütleri: Uygurlar Zorla Kaybedilebilir
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), bugün yaptığı açıklamada, Çin’e iade edilen Uygurların zorla kaybedilme veya uzun süreli hapis cezalarıyla karşı karşıya kalabileceğini vurguladı. HRW’nin Asya Direktörü Elaine Pearson, Tayland hükümetinin bu adımının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti.
Birleşmiş Milletler de yaptığı açıklamada, Tayland’ın kararından dolayı “derin üzüntü” duyduklarını ifade etti.
Çin'in Sincan Politikaları ve Uygurlar
Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde çoğunluğu Müslüman yaklaşık 12 milyon Uygur yaşıyor. Türkiye Türkçesine benzer bir dil konuşan Uygurlar, bugün bölgede nüfusun yarısından azını oluşturuyor.
Çin hükümeti, son yıllarda Han Çinlilerini Sincan ve Tibet gibi özerk bölgelere yerleştirerek bölgenin demografik yapısını değiştirmekle eleştiriliyor. Ayrıca, Sincan’daki Uygurların camilerinin yıkıldığı, toplama kamplarında tutulduğu ve zorla çalıştırıldığı yönünde uluslararası kamuoyunda ciddi suçlamalar bulunuyor.
Pekin yönetimi ise bu iddiaları reddediyor ve bölgedeki politikalarının terörle mücadele ve toplumsal istikrarı sağlama amacı taşıdığını öne sürüyor.