VİYANA - SNmedia.at/Sağlık bilimlerinde "sağlıklı yaşam yılı", bireyin belirli bir yaş sonrası herhangi bir ciddi sağlık sorunu yaşamadan sürdürebileceği süreyi ifade eder. Pandemi sürecinde, Covid-19’un en çok yaşlı bireyleri etkilediği düşünülse de, yeni veriler bu kaybın yaşlılarla sınırlı kalmadığını gösteriyor. Yapılan çalışma, kaybedilen yılların büyük bir kısmının sağlıklı bir şekilde geçirilebileceğini ortaya koyuyor.
Aşılar Aşırı Ölüm Oranını Düşürdü
Avrupa’nın büyük bir kısmında, pandemiye karşı sıkı önlemler uygulanırken, bu politikalar zamanla tartışmalara yol açtı. Örneğin İsveç, karantina önlemlerini özellikle yaşlı bireyler için yoğunlaştırdı. Imperial College London’dan Sara Ahmadi-Abhari ve uluslararası araştırma ekibi, pandemi önlemlerinin etkisini analiz ederek 18 Avrupa ülkesinde kaybedilen yaşam yıllarını değerlendirdi. Çalışma, aşı kampanyalarının yaygınlaşmasıyla 2021 ve 2022 yıllarında aşırı ölüm oranlarında düşüş yaşandığını gösteriyor.
Avusturya'da 1.000 Kişi Başına 70 Yıllık Yaşam Kaybı
Araştırmaya göre, Avusturya’da pandeminin ilk yılında yaklaşık 90 bin, 2021’de 123 bin ve 2022’de 140 bin yıllık yaşam kaybı yaşandı. Genel nüfusa oranlandığında, 1.000 kişi başına yaklaşık 70 yıllık yaşam kaybıyla Avusturya, 18 ülke içinde orta sıralarda yer aldı. En yüksek kayıplar Estonya, Polonya, İspanya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’nde görülürken (1.000 kişi başına 100 yıl ve üzeri), İsviçre, Danimarka ve İsveç’te bu rakam 20 civarında kaldı. Almanya için ise bu değer 50 yıl olarak belirlendi. 2022 yılı sonu itibarıyla, İsveç dışında hiçbir ülkede 35 yaş üstü bireylerin yaşam beklentisi pandemi öncesi seviyelere dönmedi.
Sağlıklı Yaşam Yıllarında Azalma
Avusturya’da kaybedilen yılların büyük bir kısmı, bireylerin sağlık sorunları yaşamadan geçirebileceği yıllardan oluşuyordu. Çalışma, pandeminin yalnızca ölüm oranlarını artırmakla kalmadığını, aynı zamanda 80 yaş üstü bireylerde bile sağlıklı yaşam süresini kısalttığını ortaya koydu. Gelir seviyesi daha yüksek olan ülkelerde yaşam kaybı daha düşük seyrederken, kadınların erkeklere kıyasla daha az yaşam yılı kaybettiği gözlemlendi. Bu durum, pandemi sürecinde sosyoekonomik eşitsizliklerin derinleştiğini gösteriyor.
Pandemi Sağlık Sistemini de Zorladı
Araştırmanın başyazarı Ahmadi-Abhari, pandemi sürecinde yalnızca Covid-19 kaynaklı değil, sağlık sistemindeki yetersizlikler nedeniyle de aşırı ölüm oranlarının arttığını belirtti. Uzmanlar, pandemi sırasında alınan önlemlerin sağlık hizmetlerinde aksamalara yol açtığını ve bu durumun ciddi yan etkilere neden olduğunu sık sık dile getirmişti. Ahmadi-Abhari, elde edilen verilerin, gelecekte benzer krizlere karşı daha iyi hazırlanabilmek için kapsamlı bir pandemi planlamasına duyulan ihtiyacı açıkça ortaya koyduğunu vurguladı.
